Datura = Brugmansja - Datura = Brugmansja

Brugmansja (datura, bieluń, trąby anielskie) to rodzaj wysokich, wieloletnich krzewów z rodziny psiankowatych (Solanaceae).

Spis treści

1. Datury - gatunki
2. Datura opis
3. Datura uprawa
4. Datura rozmnażanie
5. Datura zimowanie

Datury - gatunki

Do rodzaju Datura należy tu kilka gatunków podstawowych i mieszańców międzygatunkowych oraz liczne odmiany powstałe w wyniku ich krzyżowania. Rośliny te są blisko spokrewnione z rodzajem bieluń (Datura), stąd ich zwyczajowa, choć niepoprawna nazwa. Są one potocznie zwane trąbami anielskimi. Najbardziej popularne w uprawie są:

• Brugmansia aurea – gatunek o nieco silniejszym wzroście (w sprzyjających, naturalnych warunkach nawet do 6 m wysokości) i kremowych lub jasnożółtych kwiatach,
• Brugmansia x candida – mieszaniec międzygatunkowy o białych (rzadziej różowawych lub kremowych) kwiatach, silnie pachnących po zmierzchu,
• Brugmansia x insignis – mieszaniec międzygatunkowy o nieco słabszym wzroście (do około 3 m wysokości) i białych kwiatach,
• Brugmansia sanguinea – gatunek o bardzo silnym wzroście i pomarańczowoczerwonych kwiatach z żółtym unerwieniem,
• Brugmansia suaveolens – gatunek o kwiatach żółtych, różowawych, ciemnoróżowych, białych lub kremowych, przyjemnie pachnących
• oraz ich liczne krzyżówki i odmiany, w tym również takie o pełnych kwiatach.

Datura opis

Datura to szybko rosnąca roślina, dorastająca w polskich warunkach klimatycznych, zależnie od gatunku, odmiany i intensywności cięcia do 2–4 m wysokości. Rozrasta się szeroko, tworząc wysokie krzewy lub niewielkie drzewka o rozłożystej koronie. Jej pędy są mocne i grube, z czasem drewnieją i pokrywają się cienką oliwkowoszarą korą. Pojedyncze liście na pędach ułożone są naprzemianlegle, na kilkucentymetrowych, masywnych ogonkach. Blaszki liściowe są duże (15–25 cm długości), zwykle jajowate, często o ząbkowanych brzegach (szczególnie u roślin młodych). W czerwcu roślina wypuszcza pojedynczo z kątów liści bardzo duże, zwisające, okazałe, kielichowate kwiaty, osiągające nawet ponad 30 cm długości, złożone z zazwyczaj pięcioklapowego, lub pochwiastego, rurkowatego kielicha oraz trąbkowatej, barwnej korony (białej, kremowej, żółtej, łososiowej, różowej lub pomarańczowej – zależnie od gatunku i odmiany), z pięcioma ząbkowatymi wierzchołkami, wywiniętymi ku górze. Kwiaty zwykle są pojedyncze, choć zdarzają się podwójne i pełne, często pachnące (zapach staje się intensywny po zmierzchu i słabnie rankiem, wraz ze wschodem słońca).

Datura uprawa

Datura najlepiej rośnie na żyznych, zasobnych, ale lekkich i przepuszczalnych glebach średniej wilgotności. Można ja uprawiać w specjalistycznym podłożu dla roślin balkonowych, ze sporą domieszką piasku lub bardzo drobnego żwiru. Doskonale rośnie w pełnym słońcu gdzie zakwita najobficiej (ale pod warunkiem stałej dostępności wilgoci w podłożu). W półcieniu kwitnie mniej obficie. Najlepiej sadzić ją na wystawie południowej, południowo-wschodniej lub południowo-zachodniej.

Doskonale znosi letnie upały i ostre słońce, ale musi mieć stale wilgotne podłoże, dlatego podlewanie powinno być obfite, w upalne dni nawet dwa razy dziennie (wczesnym rankiem i wieczorem). Jej kwiaty i pędy mogą być uszkadzane przez silne wiatry, dlatego daturę najlepiej uprawiać na stanowiskach zacisznych i osłoniętych od wiatrów. Jeśli jest taka możliwość, podczas silnych letnich burz roślinę warto przestawić pod zadaszenie, aby osłonić ją przed silnym wiatrem i ulewnym deszczem.

Datura wymaga regularnego nawożenia, najlepiej specjalistycznymi nawozami dla datury, ale także nawozami dla kwitnących roślin balkonowych lub długo działającymi nawozami otoczkowanymi, dodawane do podłoża podczas wiosennego przesadzania roślin. W przypadku dużych egzemplarzy, nie przesadzamy ich, tylko wymieniamy w donicy wierzchnią warstwę podłoża, zastępując ją świeżym kompostem wymieszanym z niewielką ilością piasku. Zabieg ten poprawi nieco strukturę gleby i dostarczy roślinie wiosną cennych składników pokarmowych.

Datura doskonale nadaje się do uprawy w donicach na dużych balkonach i tarasach. Świetnie sprawdzi się też uprawiana w donicach w ogrodzie, zarówno jako reprezentacyjna roślina ustawiana pojedynczo w pobliżu wejścia, czy werandy, jak również w kompozycjach z innymi roślinami.

Datura rozmnażanie

Daturę rozmnaża się generatywnie, przez nasiona (tylko czyste gatunki), ale w naszych warunkach klimatycznych jest to proces długotrwały i kłopotliwy, dlatego roślinę tę najlepiej rozmnażać wegetatywnie, przez wierzchołkowe zielne sadzonki pędowe, pobierane i ukorzenione latem, a zimą przechowane w jasnym pomieszczeniu o temperaturze kilkunastu stopni C.

Datura zimowanie

Datura w polskich warunkach klimatycznych jest traktowana jako roślina wieloletnia. Ze względu na swoją niską mrozoodporność – nie przeżywa naszych zim, szkodzą jej już temperatury w granicach 0 st. C. Z tego powodu jesienią roślinę należy zimować w pomieszczeniach. Najpierw jednak należy ją przyciąć. Najczęściej przycina się wszystkie zielone, niezdrewniałe pędy wraz z liśćmi (o ile są) do granicy ich drewnienia (m.in. aby ograniczyć powierzchnię transpiracji). Następnie roślinę przestawiamy do jasnego pomieszczenia o temperaturze 10–15 st. C. W takich warunkach roślinę przechowuje się do wiosny. Niekiedy liście opadają jesienią, ale zdarza się, że ich część pozostaje na roślinie – od tego zależy jak intensywnie należy roślinę podlewać w okresie zimowym. Jeśli roślinę zimujemy w stanie bezlistnym, można podlewanie ograniczyć do minimum (raz na miesiąc). Jeśli zaś na roślinie pozostaną liście, trzeba ją podlewać częściej, ale też niewiele i tylko wtedy, gdy podłoże dobrze przeschnie. W marcu roślinę przycinamy silnie, aby nabrała regularnego kształtu, przesadzamy do żyznego podłoża (najczęściej konieczna jest też większa donica) i zaczynamy nieco więcej podlewać. Po kilku tygodniach powinna zacząć wypuszczać młode pędy i liście. Około połowy maja, po minięciu okresu wiosennych przymrozków roślinę zaczynamy wystawiać na coraz dłuższy okres na zewnątrz (stopniowo ją hartujemy), a na początku czerwca można ją wystawić na balkon, taras lub do ogrodu.